Hyperventilatie
Hyperventilatie is het ‘overmatig ventileren’. Dit wil zeggen het teveel ademhalen doordat men meer in- en uitademt dan nodig is of te snel ademhaalt. Hierdoor daalt het koolzuurgehalte in het bloed en ontstaat er een verstoorde balans in bepaalde stoffen die door de ademhaling bepaald worden (de CO2/HCO3- balans). Dit geeft een heel scala aan klachten, wat het hyperventilatiesyndroom wordt genoemd.
Meestal worden in de literatuur zo’n 16 tot 18 klachten genoemd:
- Pijn of steken op de borst
- Duizeligheid
- Gespannenheid
- Benauwd gevoel
- Hartkloppingen
- Tintelingen, bijvoorbeeld in de vingers of lippen
- In de war zijn.
- Opgeblazen gevoel in de buik
- Koude handen of voeten
- Waas voor de ogen zien,
- Stijfheid onder andere rondom de vingers, armen of mond.
Deze klachten kunnen zoveel angst oproepen dat men vanwege spanning meer gaat hyperventileren. Hierdoor kan men in een vicieuze cirkel terecht komen. De hyperventilatie kan dan bijvoorbeeld in een paniekaanval overgaan of angstklachten geven. Hyperventilatie en angststoornissen gaan vaak samen.
Hyperventilatie en disfunctionele ademhaling
De klachten bij hyperventilatie komen ook veelvuldig voor zonder dat er sprake is van een ‘hyperventilatie aanval’. Er is vaak meer sprake van een aantal vage lichamelijk klachten, zoals vermoeidheid, een zwaar hoofd en een beetje een benauwd gevoel, met veel regelmatig gapen. De klachten worden dan niet snel getypeerd als hyperventilatie syndroom. Vaak blijft het dan bij mensen onontdekt dat ze eigenlijk last hebben van een disfunctionele ademhaling. Dit wil zeggen een ademhaling die meer of minder is dan nodig voor de activiteiten die men uitvoert. Ook een disfunctionele ademhaling is een onderdeel van hyperventilatie.
Ademhaling is meer dan alleen voor de zuurstof
Zoals spreekwoorden al zeggen kent de adem meerdere dimensies. ‘De langste adem hebben’ gaat over doorzetten. ‘Iets dat je de adem ontneemt’ geeft een schrik dimensie weer. En als een situatie je benauwd, dan zal dat ook uitwerking hebben op de adem. Verder gaat de adem langst de stembanden en ondersteund zo de expressie. Je ademt ook sfeer en geur in.
Je adem heeft een reagerende kant. Naar hoe je omgeving is, je gedrag en je spanning, zal je ook gaan ademen. Zelfs je zelfbeeld drukt zich uit in de adem. Ben je zeker van jezelf, dan zal je anders ademen, dan wanneer je liever niet gezien wordt.
Gelukkig heeft je adem ook een regulerende kant. Door bijvoorbeeld je iets te vertragen kun je ook meer ontspannen worden.
Op adem komen
Wanneer je bij mij komt met hyperventilatie, dan zal ik vanuit een sfeer van rust met je gaan kijken naar het totaal plaatje. Wat doe je zoal, welke spanning draag je met je mee, op welk moment ervaar je ademklachten en op welk moment ontspanning in je adem. Tijdens dit in kaart brengen houden we natuurlijk oog voor de ademhaling zelf. Ik kijk met je waar zit de ruimte voor verbetering en stem dat af met waar jouw wens ligt.
Vanuit daar gaan we op weg. Op zoek naar wat jou helpt om weer rust en ruimte in je adem terug te vinden.
Leer weer verbinding te maken met jezelf en de rust en veilige beweegruimte te vinden te midden van de veranderingen.
